Jak wspierać i rozmawiać z młodzieżą o sytuacji w Ukrainie
– wskazówki dla Rodziców
1. Rozmawiaj
Nie czekaj, aż Twoje dziecko zapyta. Nastolatki mają dostęp do informacji – do internetu, rozmawiają ze sobą, słyszą wiadomości przekazywane w telewizji. To, że Twoje dziecko nie pyta, nie oznacza, że o niczym nie wie, nie martwi się tym lub się nie boi. Zaplanuj sobie tę rozmowę i zacznij ją pierwszy. Pamiętaj jednak, by rozmowa opierała się o fakty.
2. Nie wstrzymuj rozmowy na temat wojny
Jeżeli w domu rozmawiacie o aktualnej sytuacji, Twoje dziecko też powinno w niej uczestniczyć, nie zbywaj go i nie zmieniaj tematu, nie wyłączaj telewizora, gdy nastolatek pojawia się w pobliżu. Oczywiście nie oznacza to, że macie wyłącznie oglądać brutalne obrazy wojny – Warto weryfikować prawdziwość pojawiających się informacji. Równocześnie zadbaj o poziom tej rozmowy, formę przekazywania wiadomości. Zadbaj również o to, by temat wojny nie był jedynym tematem, pytaj o codzienne funkcjonowanie, „normalne” sprawy, kontynuuj codzienne zwyczaje rodzinne.
3. Bądź szczery
Nastolatki są w stanie sprawdzić i zweryfikować usłyszane informacje. Mów o faktach, nie o przepowiedniach, czy swoich przekonaniach. To co nie jest faktem, nie musi się sprawdzić, a wpłynie na odczucia Twojego dziecka. Staraj się ucinać przepowiadanie – odpowiedzi na wszystkie pytania zaczynające się od słów „a co, jeżeli...” nie przynoszą uspokojenia, bo prowadzą w te obszary, których nie znamy. Rozmawiaj o tym, co wiesz i co jest faktem na „tu i teraz”. Pytaj nastolatka co wie na ten temat, co o tym myśli, czym się martwi. W ten sposób będziesz wiedzieć, które informacje powinny zostać skorygowane.
4. Zadbaj o swoje emocje
Twój nastolatek odbiera nie tylko komunikat słowny – odbiera również komunikaty niewerbalne, głównie emocje. A Twoja postawa ma wpływ na odczucia Twojego dziecka. Dlatego zachowaj spokój. Nie oznacza to, że masz zaprzeczać swoim uczuciom. Zaprzeczanie, przykrywanie i udawanie, że „nic się nie dzieje”, może przepełniać niepokojem, kiedy świat wokół mówi o zagrożeniu. Nazywaj i akceptuj swoje emocje i emocje dziecka. Możesz powiedzieć, że także się boisz, że Cię to martwi, że sytuacja jest trudna. Równocześnie zapewnij go, że w chwili obecnej nie ma zagrożenia dla Waszego bezpieczeństwa. Jeżeli się to zmieni, to Wy – Rodzice zadbacie o to, by Wasza rodzina była bezpieczna.
5. Bądź blisko swojego nastoletniego dziecka
Nastolatek może przeżywać sytuację wojny według swojej wiedzy. Obecna sytuacja może więc wzbudzać refleksje na temat cierpienia ludzi, obecności zła w świecie, bezsensu wojny. Twoje dziecko może czuć się niepewne, zdezorientowane, zagubione. Pokazuj, że Ty jako dorosły też nie znasz odpowiedzi na wszystkie pytania i też jest to dla Ciebie trudne. W tym czasie możecie natomiast pomóc sobie poprzez bycie razem – rozmowy, wsparcie, przytulenie, zaplanowanie więcej wspólnego czasu.
Nie naciskaj jednak, jeżeli Twoje dziecko tego nie chce, stara się zachowywać jak wcześniej, śmiać się, tańczyć, nagrywać filmiki, spotykać ze znajomymi. Daj mu do tego prawo.
6. Czyń dobro i nieś pomoc
Pozwalaj swojemu nastolatkowi na wspieranie różnych inicjatyw niosących pomoc lub okazujących wsparcie mieszkańcom Ukrainy. Słuchaj uważnie, gdy dziecko opowiada o koledze / koleżance z klasy pochodzenia ukraińskiego, białoruskiego lub rosyjskiego – podkreślaj, że to nie one podjęły decyzję o wojnie, zastanówcie się jak można ich wesprzeć. W taki sposób Twoje dziecko może poradzić sobie z refleksjami na temat zła i bezsensu wojny, lękiem o siebie i innych. Wspieraj tylko sprawdzone inicjatywy.
7. Szukaj wsparcia specjalistycznego
Jeśli, masz wątpliwości, jak odpowiedzieć, na pojawiające się pytania swojego dziecka, niepokoi Cię jego sposób przeżywania sytuacji - zapytaj psychologa/ pedagoga szkolnego. Możesz też skorzystać z pomocy Poradni Psychologiczno -Pedagogicznej.
Opracowała mgr Aneta Sołomieniuk
Psycholog PPP w Dąbrowie Górniczej
